CÔ ĐƠN (1)

    Cô đơn là gì? Đây là một câu hỏi làm đau đáu biết bao người, nó cứ mênh mang như một vực thẳm trong lòng người, nhưng cũng có muôn vàn cách hiểu khác nhau về cô đơn và có nhiều loại cô đơn trong lòng mỗi người.

    Có nhiều học giả đưa ra nhiều định nghĩa về cô đơn, nhưng có thể chung quy lại như sau: “Cô đơn là cho đi mà không có người nhận, là muốn nhận mà chẳng có ai cho. Cô đơn là chờ đợi, mà cái mình chờ đợi chẳng bao giờ đến. Như hai bờ sông nhìn nhau mà vẫn nghìn trùng cách xa bởi dòng sông, nên cô đơn là gần nhau mà vẫn cách biệt. Không phải cách biệt của không gian mà là cách biệt của cõi lòng”.

      Cô đơn không phải là cách biệt bên ngoài, nhưng là cách biệt trong chính lòng người. Càng gần nhau mà vẫn cách biệt thì nỗi cô đơn càng cay nghiệt. Đã cay nghiệt mà phải gần nhau thì lại càng cô đơn hơn nữa. Người ta có thể cô đơn vì không đến được với người khác, và vì người khác không muốn đến với mình. Cô đơn nào thì cũng là một hải đảo. Nhưng nỗi cô đơn bị người khác hờ hững thì cay đắng hơn. Cho đi phần đời của mình mà không được đáp trả nên mới xót xa khôn tả và cay đắng khôn vơi.

        Trong cuốn tiểu thuyết “Bức tường” của Jean Paul Sartre, ông đã mô tả một cách tài tình sự cô đơn không đối thoại được với nhau giữa người với người. Ông đã đặt vào miệng của nhân vật Pierre, con người cô đơn bệnh hoạn cảm thấy ngăn cách không hiểu được thái độ sống của người tình mình là cô Agatha, với  những lời tâm sự đầy cay đắng như sau: “Có một bức tường ngăn cách giữa chúng tôi, tôi nhìn thấy và nói chuyện hằng ngày với cô, nhưng xem ra cô đang sống bên kia bức tường”.

       Sống bên nhau, nhìn thấy nhau, nói chuyện với nhau, nhưng không hiểu được nhau, không cảm được nhau, cô đơn vẫn cô đơn. Không những đường thông giao giữa hai trái tim bị đứt đoạn vì không ai hiểu ai, mà còn hơn nữa khi thái độ, cái nhìn và lời nói của tha nhân nhiều lúc như xé nát trái tim ta, khiến ta khi đối diện với tha nhân cảm thấy mình bị vây hãm và tổn thương. Bởi vậy, có lần Sartre kết luận: “Địa ngục, chính là tha nhân”.

      Ở bên nhau mà vẫn xa nhau, vì người ở mà lòng không ở, mỗi người một thế giới. Thế giới riêng trong cõi lòng và thế giới ngoài xã hội. Thế giới tâm hồn sụp đổ thì thế giới bên ngoài thành trống vắng, hoang vu: “Lòng buồn cảnh có vui đâu bao giờ”, nên người ta có thể cô đơn giữa đám đông. Cả vườn hoa chẳng có nghĩa gì nếu không có cánh hoa lòng. Chỉ một cánh hoa của lòng thôi khiến cả khu đồi thành dễ thương.

        Trong truyện ngắn “Chí Phèo” của nhà văn Nam Cao, ông có một câu diễn tả tâm trạng của Chí Phèo khi ốm lăn quay sau một trận rượu say khướt: “Cô đơn, cái này đáng sợ hơn cả đói rét và ốm đau”.

       Cô đơn có thể đưa tới sợ hãi và tuyệt vọng. Trong xã hội ngày hôm nay, một xã hội văn minh có đầy đủ mọi phương tiện để hưởng thụ, có thể lấp đầy mọi khoảng trống của không gian và thời gian, nhưng lại thiếu một điều cần nhất để có thể lấp đầy tâm hồn con người: đó là một trái tim biết cảm thương, một tấm lòng biết trắc ẩn, một tâm hồn biết mở rộng và dám ra khỏi mình để gặp gỡ, chia sẻ, đối thoại và trao ban những gì mình có thể, để đem lại niềm vui và phấn khởi cho nhau trong cuộc đời.

      Lạy Chúa Giêsu, chính Chúa cũng đã gánh chịu nỗi cô đơn thống thiết vì sự vô tâm và lòng dạ hiểm ác của con người khi bị treo lơ lửng trên cây thập giá giữa trời và đất, đó chính là sự cô đơn tận cùng, nhưng cũng từ đó Chúa đã mạc khải cho chúng con một chân lý - đó là “Thiên Chúa là Tình Yêu.” Xin Chúa dạy cho chúng con thấy rằng: Yêu thương là trao ban, chỉ có như thế chúng con mới vượt thắng được sự cô đơn.

 (Dựa theo bài viết của LM Thái Nguyên)